Emoji betekenissen voor Whatsapp, Facebook en co

We kennen allemaal de vrolijke gele gezichtjes wel, en we gebruiken ze dagelijks. Ze helpen ons bij de communicatie, vervangen hele woorden en verlevendigen onze chat- en mailberichtjes. Maar hoe zit het eigenlijk met de exacte betekenis? De begrippen emoji en emoticon worden veelal synoniem gebruikt. Maar er zijn wel degelijk verschillen tussen beide begrippen.

Het woord ‘emoticon’ bestaat uit de Engelse woorden ‘emotion’ (gevoel) en ‘icon’ (teken).
Symbolen, letters of cijfers worden gebruikt om gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen weer te geven. Emoticons kunnen een tekst opvrolijken en stemmingen en emotionele toestanden overbrengen.
:-D staat voor lachen of een grote grijns. Als we verrast zijn, gebruiken we :-O en <3 ertegenwoordigt een hart en staat voor gevoelens.

Het archetype van de emoticons is het streepjesgezicht. In 1982 leidde een verkeerd begrepen grap onder natuurkundigen tot de vraag hoe ironie gekenmerkt zou kunnen worden in schriftelijke communicatie. Computerwetenschapper Scott Fahlman stelde de combinatie :-) voor, met het advies het hoofd te kantelen om het te lezen.

De term is afgeleid uit het Engelse ‘to smile’, wat glimlachen betekent. De smiley is een grafische weergave van een gezichtsuitdrukking. In schriftelijke communicatie geeft de gebruiker er mee aan dat hij blij is of een grapje maakt.

In de jaren ’60 tekende commercieel kunstenaar Harvey Ball met een cirkel, twee stippen en een gebogen lijn een lachend gezicht, en zo is het symbool van een goed humeur tot stand gekomen. Hij vergat echter het symbool zich rechtmatig toe te eigenen. Het symbool werd razendsnel populair. Het van oorsprong gele, lachende gezicht werd het icoon van de rave (acid house) scene.

In Japan vond de overgang van het streepjesgezicht naar de afbeelding plaats. De ‘e’ van emoji staat voor afbeelding en ‘moji’ staat voor tekens. Geïnspireerd door de mangawereld ontwikkelde software-ingenieur Shigetaka Kurita in de jaren ’90 176 emoji’s. Kurita werkte bij een Japans bedrijf, alwaar hij zich bezighield met het ontwikkelen van een semafonie (de voorloper van sms en Whatsapp) service. Met zijn emoji’s hoopte hij vooral de jongeren enthousiast voor deze service te maken.

Emoji’s zijn afbeeldingen of pictogrammen. Gezichtsuitdrukkingen en gebaren worden weergegeven in de vorm van gezichten en mensen, maar ook objecten, levensmiddelen, activiteiten, dieren, planten, plaatsen en andere associaties kunnen worden afgebeeld. Dit maakt meer expressieve communicatie mogelijk. Emoticons worden tegenwoordig automatisch door tekstverwerkingsprogramma’s of onlineservices omgezet in emoji’s. Om emoji’s s weer te geven, wordt de unicode omgezet in een afbeelding. Emoji’s zijn sinds 2010 beschikbaar op onze mobiele telefoons.

In tegenstelling tot emoticons bieden emoji’s een grotere verscheidenheid aan gezichtsuitdrukkingen en bieden zij mogelijkheden tot het aanpassingen, zoals bijvoorbeeld de kleur van het haar. Emoji’s zijn tegenwoordig enorm populair en worden regelmatig gebruikt door 92 procent van de internetgebruikers.

De populariteit van emoji’s leidde in 2015 ertoe, dat een emoji door de Oxford Dictionary werd gekozen als het ‘woord van het jaar’. Vanwege het overstijgen van taalbarrières werd het gezicht met tranen van vreugde 😂 gekozen als de meest gebruikte emoji. Jaarlijks wordt op 17 juni Wereld Emoji Dag gevierd.

Bij de communicatie tussen twee mensen gaat het niet alleen over de gesproken woorden. We communiceren namelijk ook non-verbaal, dat wil zeggen: zonder taal te gebruiken. Bijvoorbeeld door onze gezichtsuitdrukkingen, onze gebaren, onze lichaamstaal en de toonhoogte van onze stem. We kijken naar opzij, als we ons beschaamd voelen, sperren onze ogen wijd open als we iets totaal onverwachts vernemen, we halen onze schouders op als we het niet weten, we trekken onze neus op uit afschuw.

Onze communicatie wordt steeds digitaler. We schrijven e-mails en chatten op WhatsApp, Facebook of Snapchat. Wat we in het echte leven in woorden of non-verbaal uitdrukken, wordt in realtime communicatie overgenomen door korte teksten met emoji’s. Deze voegen een emotionele bijdrage toe aan de tekst en kunnen misverstanden voorkomen. De meerderheid van de mannen en vrouwen zegt dat ze gevoelens beter kunnen uiten via emoji’s dan met woorden.

Naast de verschillende gezichtsuitdrukkingen en gebaren, zijn er ook emoji’s die objecten weergeven. Deze kunnen de andere persoon helpen te begrijpen in welke situatie men zich op dat moment bevindt.
De aktetas 💼 staat voor het werk, de voetbal ⚽ voor vrije tijd en de palmboom 🌴 voor vakantie.

Het aantal emoji’s neemt ook toe. We kunnen nu kiezen tussen de haarkleur 👩‍🦰 👩‍🦳, en bij de beroepen emoji’s tussen de mannelijke 👨‍⚕️ en vrouwelijke 👩‍⚕️ variant en met betrekking tot eten tussen Italiaanse 🍝 en Japanse 🍣 levensmiddelen.

Bij meer dan de helft van de verzonden emoji’s betreft het de gezichten, gevolgd door liefdevolle of romantische emoji’s en de handgebaren. Het merendeel van de wereldwijd gebruikte emoji’s is positief.

Top 5 populairste categorieën voor emoji’s wereldwijd:

• 1. Blije gezichten (inclusief knipoog 😉, kusjes 😘, gezicht met hartvormige ogen 😍, grijns 😀)
• 2. Droevige gezichten (inclusief droevige en woedende emoji)
• 3. Harten (alle kleuren en het gebroken hart emoji)
• 4. Handgebaren (inclusief duim omhoog, klappende handen, vredesteken, et cetera)
• 5. Romantiek (inclusief kusafdruk, liefdesbrief, kussend stel)

Van de positieve emoji’s is het gezicht met tranen van vreugde 😂 verreweg het populairst, gevolgd door het gezicht dat een kus verzendt 😘, lachend gezicht met hartvormige ogen 😍 en lachend gezicht met lachende ogen 😊.

Het meest gebruikte negatieve emoji is het hevig huilende gezicht 😭, gevolgd door het peinzende gezicht 😔, het gezicht bevroren van angst 😱 en het niet-vrolijke gezicht 😒.

In de realtime communicatie houden we het meestal kort. In geschreven vorm ontstaan makkelijker misverstanden, omdat de non-verbale communicatie ontbreekt. Wat als grapje bedoeld was, neemt de ander serieus. Humor of woordspelletjes komen niet over of worden verkeerd begrepen. Je praat langs elkaar heen. De valkuilen bevinden zich echter niet alleen in de communicatie.

Emoji’s vullen non-verbale communicatie in teksten aan. We gebruiken de tot tranen lachende smiley als we iets heel grappig vinden. De emoji met knipoog verzacht het scherpe randje van een uitspraak. We blozen vanwege een compliment. We willen er eventuele misverstanden over de interpretatie van een bericht mee verminderen.

De betekenissen van emoji’s kun je op vele manieren interpreteren. Sommige zijn gemakkelijk te herkennen, andere zijn juist weer moeilijker te interpreteren als men de oorspronkelijke betekenis niet kent. Dit kan leiden tot onduidelijkheid of misverstanden, omdat emoji’s ook de gewone woorden in een tekst kunnen vervangen. Overmatig gebruik van emoji’s kan ook tot verwarring leiden.

De expressie-opties zijn ook afhankelijk van de beschikbare emoji’s. Als de juiste emoji ontbreekt, moet je improviseren. Soms worden emoji’s ook oneigenlijk en volledig anders gebruikt dan de maker bedoelde. De courgette en aubergine emoji werden bijvoorbeeld gebruikt als fallussymbool, in plaats van een symbool voor de tuin of het voedsel.

Emoji’s bieden veel ruimte voor interpretatie en kunnen op verschillende manieren worden opgevat. Vanwege onze verschillende culturen neemt de ruimte voor interpretatie nog eens extra toe. Zo is de betekenis van grappige gezichten of gebaren wereldwijd niet overal hetzelfde. Het teken voor ‘alles in orde’ 👌 symboliseert in de westerse landen dat alles oké is. In Japan staat het gebaar symbool voor geld.

Het gezicht waar damp uit de neus komt 😤 wordt door Europeanen en Amerikanen gebruikt om boosheid of woede uit te drukken. In Japan staat het echter symbool voor triomf.